қазақ тілінде 42 әріп, 37
дыбыс бар.
Дауысты дыбыстар: (Гласные звуки в казахском языке)
Дауысты дыбыстар түрлері Виды гласных звуков | |||||
Тілдің қатынасына қарай По подъему языка |
Жақтың қатынасына қарай По положению челюсти |
Еріннің қатынасына қарай По участию губ | |||
жуан твердые |
жіңішке мягкие |
ашық открытые |
қысаң сжатые |
еріндік губные |
езулік нелабиализованные |
а,о,ы,ұ,э,у |
ә,ө,і,ү,е,и |
а,ә,е,о,ө,э |
ы,и,і,у,ұ,ү |
о,ө,у,ұ,ү |
а,ә,е,э,ы,і,и |
Дауыссыз дыбыстар: (Согласные звуки в казахском языке)
Дауыссыз дыбыстар түрлері Виды согласных звуков | ||
Ұяң Звонкие |
Қатаң Глухие |
Үнді Сонорные |
б,в, г, ғ, д, ж, з |
к,қ,п,с,т,ф,х,ц,ч,ш,щ,һ |
й,р,л,м,н,ң,(у) |
Итого в казахском языке:
букв - 42, из них 15 гласных и 25 согласных + Ъ и Ь.
звуков - 37, из них 12 гласных и 25 согласных.
Буындар:
1. Ашық: A, BA
2. Тұйық: AB
3. Бітеу: BAB,
A - дауысты (гласный звук)
B - дауыссыз (согласный звук)
Пример фонетического разбора (Мысал):
Сөз: Отбасы
Отбасы1 - 3 буын, от - тұйық; ба, сы - ашық.
О - дауысты, жуан, ашық, еріндік;
т - дауыссыз, қатаң;
б - дауыссыз, ұяң;
а - дауысты, жуан, ашық, езулік;
с - дауыссыз, қатаң;
ы - дауысты, жуан, қысаң, езулік.
____________________________
Сөзде 6 әріп, 6 дыбыс бар.